بهتر است قبل از مراجعه به چشم‌پزشکی با نشانه های ضعیف شدن چشم آشنا شوید که ببینید آیا اصلا واقعا با مشکل بینایی مواجه شده‌اید یا مشکل از جای دیگری است.

آیا احساس می‌کنید قدرت بینایی‌تان مثل گذشته نیست؟ حس می‌کنید چشم‌هایتان ضعیف شده؟ اجسام را تار می‌بینید؟ در فاصله نزدیک نمی‌توانید نوشته‌ها را واضح ببینید؟ شقیقه‌هایتان درد می‌کند؟ موقع استفاده از موبایل یا تماشای تلویزیون دچار سردرد می‌شوید؟ جلوی چشم‌های خود نقطه‌های سیاه متحرکی می‌بینید؟

اگر هر کدام از نشانه‌های بالا را دارید، احتمال اینکه چشم‌هایتان ضعیف شده باشد زیاد است. البته، شایع‌ترین و عمومی‌ترین علائم ضعیف شدن چشم‌ها، تاری دید است.

برای اینکه بتوانید به موقع مشکلات چشم خود را تشخیص دهید و به پزشک مراجعه کنید، ما نشانه‌های ضعیف شدن چشم را برایتان نوشته‌ایم.

هر کدام از این نشانه‌ها را دارید پیشنهاد می‌کنیم حتما در اولین فرصت به کارشناس بینایی سنجی یا چشم پزشک مراجعه کنید.

ضعف بینایی چیست؟

وقتی کره چشم از حالت گرد به شکل تخم مرغی در آید، یا عدسی یا قرنیه به اندازه کافی انحنا نداشته باشند، نور نمی تواند در نقطه صحیح متمرکز شود.

این حالت منجر به عدم وضوح تصاویر در بعضی از فواصل –دور بینی و نزدیک بینی- می شود یا اختلال دید –آستیگماتیسم- به همراه می آورد.

این عیوب انکساری را می توان با عینک، لنز تماسی یا جراحی های ساده تصحیح کرد.

نشانه های ضعیف شدن چشم : تاری دید

یکی از اولین نشانه‌های ضعیفی چشم، تاری دید است. این تاری با ضعیف بودن چشم‌ها ارتباط مستقیمی دارد؛ یعنی در واقع ضعیف شدن با تاری دید شروع می‌شود.

هرچه میزان تاری دید بیشتر باشد چشمان فرد نیز ضعیف‌تر است.

عیوب انکساری (نزدیک بینی، دوربینی و آستیگماتیسم) یا پیرچشمی از علل اصلی تاری چشم به شمار می‌آید. اما تاری دید گاهی علامت ابتلا به مشکلاتی جدی‌تر، مانند بیماری‌های تهدید کننده بینایی یا اختلال عصبی هم هست.

حواستان باشد که تاری دید را با کدورت بینایی اشتباه نگیرید.

کدورت بینایی معمولاً علامت ابتلا به عارضه‌های خاصی مانند آب مروارید است. اما به طور کلی، تاری دید و کدورت بینایی علامت ناراحتی‌های جدی چشم به‌شمار می‌آیند.

در صورت بروز تغییرات ناگهانی در دید باید بلافاصله به چشم‌پزشک مراجعه کنید. چشم پزشک مجرب شدت تاری دید را اندازه‌گیری می‌کند و علت تاربینی را پس از معاینه دقیق و کامل چشم، شامل حساسیت کنتراست فضایی، معاینه با دستگاه slit-lamp و استفاده از چارت استاندارد بینایی‌سنجی اسنلن تعیین می‌کند، سپس درمان مناسب را با توجه به علت تاری دید توصیه می‌کند.

نشانه‌های ضعیف شدن چشم: خستگی چشم‌ها

از دیگر علائم ضعیف شدن بینایی باید به خستگی چشم اشاره کرد. زیاد کار کشیدن از چشم‌ها، خستگی این عضو بدن را بدنبال دارد. به‌طور مثال، افرادی که دارای مشاغلی همچون خیاطی یا رانندگی هستند دایما باید از چشم‌های خود نهایت استفاده را ببرند. این زیاد کار کشیدن از چشم‌ها، به مرور زمان می‌تواند سبب ضعیف شدن آنها شود.

اگر برای مدت زیادی به صفحه دیجیتال یا صفحات کتاب خیره شده باشید دچار خستگی چشم می شوید. وقتی افراد روی چیزی متمرکز می شوند کمتر پلک می زنند. هر بار پلک زدن اشک را به سطح چشم روانه می کند و حرکت آن را نرم و روان می کند، علاوه بر این، اشک چشم را پاک می کند و خستگی آن را کاهش می دهد.

برای پیشگیری از خستگی چشم می بایست به خود یاد آور شوید که بیشتر پلک بزنید، در میانه کار خستگی در کنید و به اطراف نگاه کنید.

با برخی ملاحظات می‌توان خستگی چشم را در همان مراحل اولیه درمان کرد و از بین برد. به طور مثال، هر 1 ساعت یک بار، 5 دقیقه به چشم‌های خود استراحت دهید.

این تمرین ساده را در طول روز انجام دهید: صاف بنشینید. پنج ثانیه چشم‌هایتان را محکم ببندید. سپس آنها را کامل باز کنید. این حرکت را ۸ تا ۱۰ بار پشت‌سرهم تکرار کنید.

با این تمرین، باعث قوی شدن ماهیچه‌های پلک و بهبود گردش خون می‌شود. در نتیجه خستگی چشم‌ها از بین خواهد رفت.

از قانون 20-20-20 هم می‌توانید استفاده کنید. به این صورت که هر 20 دقیقه به مدت 20 ثانیه به فاصله 20 فوتی (6 متری) نگاه کنید. همین کار بسیار ساده از خستگی چشم، سوزش، قرمزی و خارش چشم‌ها پیشگیری می‌کند.

علائم ضعیف شدن چشم ها: سردرد

سردردهایی که عامل ایجادکننده‌ی آن معلوم نیست می‌توانند زنگ خطری برای ضعیف شدن چشم‌ها بشمار بیایند. مخصوصا کسانی که ضعف چشم‌هایشان در نتیجه‌ی دور بینی یا آستیگماتیسم است بیشتر از بقیه ممکن است سردرد بگیرند.

سردرد این افراد زمانی عود می‌کند که مشغول فعالیت‌های چشمی هستند. یعنی مثلا وقتی به تلویزیون نگاه می‌کنند، یا هنگام رانندگی، کار کامپیوتری یا خیاطی.

باید بدانید سردردهای ناشی از ضعف بینایی، با سردردهای میگرنی و عصبی کاملا متفاوت هستند.

سردرد ناشی از ضعیف شدن چشم‌ها در ناحیه پیشانی و عموما پس از انجام کارهایی که به دقت زیاد نیاز دارند، ظاهر می‌شوند. این سردردها اغلب با کمی استراحت خود به خود برطرف می‌شوند.

درد شقیقه هنگام خیره شدن به اجسام

اگر پس از خیره شدن به اجسام یا هر سوژه‌ای در اطراف خود احساس کردید شقیقه‌هایتان درد می‌گیرد، احتمال اینکه چشم‌هایتان ضعیف شده باشد زیاد است. توصیه می‌کنیم در صورت تکرار این درد حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید تا دستورات لازم را به شما ارائه دهد.

دیدن نقطه های سیاه یا لکه‌هایی در جلوی چشم

در حالت عادی و در مواقعی که چشم‌ها کار خود را به درستی انجام می‌دهند شما باید دید کاملا واضحی داشته باشید. اما اگر اخیرا متوجه شده‌اید که لکه‌هایی در جلوی چشم‌هایتان در حال رژه رفتن هستند، به هیچ عنوان ساده از کنار این موضوع عبور نکنید.

این مشکل، «مگس‌پران» (Floaters) نام دارد و یکی از نشانه‌های ضعیف شدن چشم‌هاست.

مگس پران ممكن است به صورت اشكال مختلفی همچون نقاط كوچك، دایره، خط، لكه یا تار عنكبوت به نظر برسد.

مگس‌پران در واقع سایه تیره‌گی‌های موجود در مایع زجاجیه چشم است که روی شبکیه بازتاب پیدا می‌کند و همچون یک سایه تیره دیده می شود.

توصیه می‌کنیم این تغییرات در چشم‌های خود را جدی بگیرد و حتما به چشم‌پزشک مراجعه کنید.

نشانه های ضعیف شدن چشم : جرقه زدن چشم

اگر به طور مکرر احساس می‌کنید پدیده‌ای نورانی شبیه برق‌گرفتگی یا صاعقه در چشم‌هایتان دیده می‌شود، باید این مساله را جدی بگیرید و به چشم‌پزشک مراجعه کنید.

جرقه به معنای احساس وجود نور در میدان بینایی است وقتی که در حقیقت محرک نوری وجود ندارد. جرقه ممکن است به صورت خطوط درخشان همچون صاعقه یا به صورت اجسام ریز درخشنده دیده شود. همچنین فقط در یک نقطه خاص میدان بینایی دیده شود.

به پزشک مراجعه کنید

اگر حس می‌کنید چشم‌های شما ضعیف شده است، بهتر است هرچه زودتر به چشم‌پزشک مراجعه و با کمک او از ضعیف‌تر شدن چشم‌هایتان پیشگیری کنید.

این را یادتان باشد که ضعیف شدن چشم ارثی نیست. پس صرفا به خاطر اینکه والدین شما چشم‌های ضعیفی دارند، دلیل نمی‌شود چشم‌های شما هم ضعیف باشد.

نشانه های ضعیف شدن چشم را با غذا خوردن از بین ببرید

رژیم غذایی در سلامت چشمان بسیار مؤثر است. مواد غذایی همچون هویج، پرتقال، تخم‌مرغ، سبزیجات با برگ‌های تیره و دانه‌های روغنی برای تقویت چشم‌ها ببسیار مفید هستند.

احتمالاً قبلاً شنیده اید که هویج برای بینایی شما مفید است، اما موارد دیگری هم وجود دارد که می توانید در رژیم غذایی خود قرار دهید تا سلامت چشم هایتان را تامین کنید. بعضی از میوه ها و سبزیجات که حاوی روی، امگا 3 و ویتامین های C و E هستند می‌توانند برای بینایی شما مفید باشند.

• هویج: ویتامین A، به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان قوی، از سلول‌های بدن از جمله سلول‌های چشمی‌ در مقابل آسیب‌ رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند. هویج سرشار از ویتامین A است. هم‌چنین مقدار فراوانی از بتا کاروتن و لوتئین در هویج وجود دارد که از چشم در برابر اشعه‌های خورشید محافظت می‌کند.
• پرتقال: ویتامین C، جریان خون مناسب را در بدن و به‌ویژه در چشم‌ها برقرار می‌کند. ویتامین ث، در مرکبات وجود دارد و برای سلامتی عدسی چشم‌های انسان بسیار مفید است.
• تخم‌مرغ: ویتامین B1 برای عملکرد سریع ماهیچه چشمی ‌و تعادل در حرکات چشم مفید است. این ویتامین، عملکرد چشم شما را بهبود می‌بخشد. با مصرف روزانه تخم‌مرغ، ویتامین B1 بدن شما تأمین خواهد شد.
• سبزیجات با برگ تیره: اسفناج، کلم پیچ، کلم بروکلی، گل‌کلم و انواع کلم‌ها زیرمجموعه‌هایی از سبزیجات با برگ تیره هستند. این سبزی‌ها مانع از ضعف بینایی و اختلال در عملکرد چشم می‌شود.
• دانه‌های روغنی: وجود ویتامین E در بدن، مانع از بروز اختلالات ته چشم از جمله تخریب نقطه زرد چشم و بیماری تخریب ماکولا می‌شود. دانه‌های روغنی، بذرها و مغزها منبع ویتامین E هستند.

کارهایی که باعث تضعیف بینایی می‌شوند

بینایی کم می‌تواند از ترکیب عواملی مانند ژنتیک، سن و شرایط محیطی ناشی شود. با این حال بسیاری از افراد برای بهبود دیدشان فقط عینک استفاده می‌کنند و سایر موارد بهبود بینایی را مهم نمی‌دانند. در دنیای امروز که شما با صفحه های نمایش متفاوت احاطه شده اید، خواه ناخواه می توانید  عادت های بد داشته باشید که باعث مشکلات بیشتر بینایی می شود. به این عادت‌ها توجه کنید، در اصلاح آن‌ها بکوشید و یادتان باشد که شما چشم هایتان را تا لحظه آخر زندگی به شدت لازم دارید!

استفاده زیاد از موبایل و نگاه کردن به نمایشگر آن

تلاش برای خواندن متون ریز در تلفن هوشمند می تواند بینایی شما را به شدت تحت تاثیر قرار دهد و باعث ایجاد مشکلات بینایی شود.

راه حل پیشنهادی ما این است که هر 20 دقیقه یک‌بار چشم هایتان را از صفحه دور کنید و اگر حس کردید با فونت نوشته‌های گوشی چشم هایتان اذیت می‌شوند، اندازه فونت را بزرگ کنید.

مالیدن مکرر چشم

شیاد باور نکنید که مالیدم چشم ها می‌تواند باعث ضعف بینایی شود؛ چون همه این کار را می کنند. اما توجه داشته باشید که این کار می‌تواند رگ های خونی زیر پلک را پاره کند.

به همین خاطر توصیه می‌کنیم چشم‌های خود را نمالید. برای تسکین سوزش چشم‌ها آن بهتر است یک کمپرس سرد روی آن بگذارید.

کم نوشیدن آب

آب برای تولید اشک و روان نگه داشتن چشم ضروری است. در اثر کم‌ آبی چشمان شما ممکن است خشک، پف آلود و قرمز شود که برای سلامتی چشم بد است.

سیگار کشیدن

دلایل زیادی وجود دارد که مضر بودن سیگار را ثابت می‌کند اما آیا می‌دانستید سیگار کشیدن می‌تواند باعث مشکلات بینایی شود.

سیگار کشیدن و سایر دخانیات با تخریب ماکولا، آب مروارید، رتینوپاتی دیابتی و سایر بیماری‌های خطرناک مرتبط است.

در حقیقت سیگاری ها در مقایسه با افراد غیر سیگاری، چهار برابر بیشتر امکان دارد تا بینایی خود را از دست بدهند.

عدم استفاده از عینک آفتابی

اگر به طور منظم از عینک آفتابی استفاده نکنید، چشم خود را در معرض اشعه ماوراء بنفش مضر قرار داده اید. این پرتوها می‌توانند باعث مشکلات بینایی شوند که از آن جمله می‌توان به سوختگی در قسمت جلوی چشم(فوتوکراتیت)، تخریب ماکولا اشاره کرد. برای محافظت از چشمانتان، حتی در روزهای غیر آفتابی، باید از عینک آفتابی استفاده کنید.

نداشتن خواب کافی

شما باید خواب کافی داشته باشید، حتی اگر نیاز به خواب را حس نکنید. بدون استراحت کافی چشمان شما قرمز می‌شوند و ممکن است نقاط تاریک، خشکی چشم و تاری دید در چشم ایجاد شود. با شش تا هشت ساعت خواب در شب، می‌توانید از چشمانتان محافظت کنید.

چشم‌ها راهنمای ما برای درک جهان بیرون هستند. حفظ سلامت چشم‌ها تاثیر زیادی بر کیفیت زندگی و تجربه‌ی ما از جهان دارد، به همین خاطر لازم است که از بینایی خود مراقبت کنیم و در صورت ضعیف شدم چشم، سریعا آن را تحت درمان قرار دهیم.